Βολισσός
Η Βολισσός είναι το μεγαλύτερο χωριό της βορειοδυτικής Χίου. Βρίσκεται στην περιοχή που είναι γνωστή ως Αμανή. Από την Βολισσό ξεκινάει και η διαδρομή προς τους νερόμυλους του Μαλαγγιώτη.
Η σημερινή Βολισσός είναι κτισμένη στη θέση μικρού αρχαίου πολίσματος. Η αρχαία αυτή πόλη ονομαζόταν Βόλισσος ή Βολίσκος. Πρόκειται για την πόλη που αναφέρεται από την παράδοση ως ο τόπος όπου έζησε και απεβίωσε ο ποιητής Όμηρος. Κατά την Αρχαιότητα μαρτυρείται άλλο ένα περιστατικό για την περιοχή: το 412 π.Χ. έγινε η απόβαση των Αθηναίων, οι οποίοι νίκησαν τους αποστατήσαντες από την Αθηναϊκή Συμμαχία Χιώτες. Οι επιτιθέμενοι Αθηναίοι νίκησαν, ερημώνοντας την ευρύτερη περιοχή.
Η σημερινή Βολισσός βρίσκεται σε απόσταση 38 περίπου χλμ. από την πρωτεύουσα του νησιού. Ο οικισμός είναι κτισμένος αμφιθεατρικά στην πλαγιά λόφου. Επίνειο του χωριού είναι τα Λιμνιά, όπου υπάρχει μικρό λιμάνι και πολύ μικρή παραλία με βότσαλα. Η παραλία είναι μαγευτική, μολονότι περιορισμένης έκτασης.
Σε κοντινή απόσταση από τον οικισμό υπάρχουν οι παραλίες Μάναγρος, Μαγεμένα, Γωνιά, Λευκάθια και Λήμνος. Σε μεγαλύτερη απόσταση είναι οι παραλίες Λαμψά και Αγία Μαρκέλλα.
Σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από την Βολισσό, βρίσκεται η μονή της Αγίας Μαρκέλλας, που αποτελεί γνωστό χώρο προσκυνήματος για ντόπιους και επισκέπτες το καλοκαίρι. Λαογραφικό ενδιαφέρον στην περιοχή έχει το έθιμο του Διπλού. Αναβιώνει την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στην κεντρική πλατεία του χωριού από τον πολιτιστικό σύλλογο Βολισσού. Μια ανθρώπινη αλυσίδα τραγουδάει τους στίχους και χορεύει στους ρυθμούς του Βολισσιανού χορού «Διπλός». Στην πλατεία του χωριού ακολουθεί γλέντι, ενώ στους καλεσμένους προσφέρεται σούμα, στραγάλια και γλυκά.
Αξίζει να αναφερθούμε στο βυζαντινό κάστρο, ερείπια του οποίου σώζονται στην κορυφή του λόφου που είναι κτισμένη η Βολισσός. Χτισμένο σε στρατηγική θέση και έχοντας θέα σε όλη την βορειοδυτική
ακτογραμμή, αποτελούσε το πιο σημαντικό αμυντικό έργο της ευρύτερης περιοχής της Αμανής. Ο κάθε οικισμός βέβαια, σύμφωνα με την αμυντική μεσαιωνική αρχιτεκτονική, είχε ξεχωριστή οχύρωση. Αλλά το κάστρο της Βολισσού ήταν το πιο σημαντικό και επιβλητικό της βόρειας Χίου. Η ίδρυσή του, σύμφωνα με ιστορικές πηγές και αρχαιολογικά τεκμήρια, ανάγεται πιθανότατα τον 11ο αιώνα. Το κάστρο αναφέρεται στην Αλεξιάδα της Άννας Κομνηνής. Ωστόσο η παράδοση ανάγει την ίδρυσή του κατά τον 6ο αιώνα και συνδέει το κάστρο με τον φημισμένο στρατηγό του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, τον Βελισάριο.
Τον 15ο αιώνα υπό την κυριαρχία των Γενοβέζων, το κάστρο παίρνει την τελική του μορφή. Η κάτοψη του οχυρωμένου χώρου είναι τραπεζοειδής, ενώ περιμετρικά έχει έξι πυργίσκους. Εντός των τειχών ερείπια υποδεικνύουν μία άρτια χωροταξική οργάνωση. Ευδιάκριτα είναι σήμερα τα κατάλοιπα δεξαμενών, ναών και οικιών. Έχει επίσης εντοπιστεί υπόγεια στοά που συνδέει τον χώρο του κάστρου με την περιοχή του Πυθώνα. Σήμερα είναι επισκέψιμο. Μετά το ηλιοβασίλεμα η θέα του κάστρου προσελκύει το βλέμμα, καθώς ο φωτισμός περιμετρικά δημιουργεί ένα εντυπωσιακό θέαμα.
Για τους περιηγητές του θρησκευτικού τουρισμού το ιερό προσκύνημα της Αγίας Μαρκέλλας, πολιούχου της Χίου, βρίσκεται οκτώ χιλιόμετρα δυτικά της Βολισσού. Σύμφωνα με τον βίο της αγίας, μαρτύρησε δεκαοχτώ ετών κυνηγημένη από τον ειδωλολάτρη πατέρα της, ενώ στο σημείο που απεβίωσε, επάνω στα βράχια, αναβλύζει ζεστό νερό. Στην παραλία είναι κτισμένος ένας νεότερος ναός, ο οποίος τιμάει την αγία Μαρκέλλα στις 22 Ιουλίου. Η ημέρα αυτή είναι και επίσημη αργία για το νησί. Αξίζει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν πολλές τοπικές παραδόσεις που αναφέρονται σε θαύματα της Αγίας Μαρκέλλας.