Αλώνι στα Αυγώνυμα

Κατά την διαδρομή στην μαγευτική αυτή κοιλάδα υπάρχουν ξέφωτα, στα οποία σχηματίζονται μικρές «βάθρες» με νερό. Μέσα σε αυτές, ανάμεσα στις πέτρες, φυτρώνουν πολλοί αμανίτες (άγρια μανιτάρια). Διασχίζοντας το μονοπάτι, ο επισκέπτης μπορεί να διακρίνει σημάδια που μαρτυρούν την παραγωγική αγροτική και ποιμενική ζωή παλαιότερων εποχών. Εντυπωσιάζει ανάμεσα σε αυτά το επιβλητικό μεγάλο αλώνι. Το αλώνι είναι ένας στρογγυλός επίπεδος χώρος που χρησιμοποιούσαν για το αλώνισμα των δημητριακών (σιτάρι, κριθάρι κλπ.). Το αλώνισμα ήταν η αγροτική εργασία κατά την οποία γινόταν ο διαχωρισμός του καρπού από τα άχυρα. Το αλώνι περικλείεται από όρθιες ορθογώνιες πέτρινες πλάκες ύψους 50 εκατοστών ή ξερολιθιά. Η ξερολιθιά, παραδοσιακή τεχνική χτισίματος χωρίς συνδετικό κονίαμα, είναι πολύ διαδεδομένη και στην βόρεια Χίο, όπως ευρύτερα στην λεκάνη της Μεσογείου. Το δάπεδο του αλωνιού είναι κατάλληλα διαμορφωμένο, ώστε να είναι ίσιο και σκληρό. Επάνω σε αυτό    τα ζώα, βόδια ή άλογα πατούσαν, ώστε να αλωνίζονται τα δημητριακά.

Τα αλώνια κατασκευάζονταν σε ανοιχτά μέρη, υψώματα ή ρεματιές, σε μέρη δηλαδή όπου φυσάει δυνατός αέρας. Αμέσως μετά τον θερισμό οι αγρότες μετέφεραν τα δεμάτια στο αλώνι. Τα άπλωναν κυκλικά στον χώρο, αφήνοντας το κέντρο του κύκλου κενό. Στη συνέχεια με ένα γάιδαρο ή βόδι, στο οποίο είχαν εφαρμόσει τον βολόσυρο και με ένα άτομο,  το οποίο στεκόταν όρθιο στον βολόσυρο και καθοδηγούσε τα ζώα, ξεκινούσε το αλώνισμα. Το βολόσυρο ήταν μία ξύλινη επίπεδη και μακρόστενη πλατφόρμα, η οποία στο κάτω μέρος είχε μεταλλικά πριόνια. Ένα άλλο άτομο με το δικράνι, ένα εργαλείο παρόμοιο με τσουγκράνα, ανακάτευε τα σπαρτά και τα έσπρωχνε κάτω από τον βολόσυρο.
Το επόμενο στάδιο της διαδικασίας ήταν το λίχνισμα. Όταν ολοκληρωνόταν το αλώνισμα, ξεκινούσε το λίχνισμα. Με χρήση φτυαριών τινάζονταν τα αλωνισμένα άχυρα ψηλά και ο αέρας ξεχώριζε τον καρπό από τα άχυρα. Μετά τοποθετούσαν τον καρπό στα τσουβάλια.
Στην συνέχεια ο καρπός μεταφέρονταν στον μύλο, ενώ τα άχυρα μετατρέπονταν σε αχυρόμπαλες και αποθηκεύονταν για το τάισμα των ζώων. Στην όλη διαδικασία χρησιμοποιούσαν διάφορα εργαλεία, όπως ο «βολίστης» (κόσκινο με μεγάλες στρογγυλές τρύπες), το φτυάρι, τις σκούπες, τους κουβάδες, τα ζευγατικά.

Εικόνα 360

Ηχητικά