Αγιάσματα
Στη βορειοδυτική Χίο, σε απόσταση πενήντα επτά χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα του νησιού, βρίσκονται οι «Θέρμες Αγιασμάτων», τα λεγόμενα Αγιάσματα. Η περιοχή φημίζεται για τα ιαματικά λουτρά και τις υδροθεραπείες. Στο δυτικό άκρο του οικισμού των Αγιασμάτων υπάρχει γεωλογικό ρήγμα με διεύθυνση ανατολής-δύσης, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, κατά μήκος του οποίου εμφανίζονται διάφορες πηγές.
Σε μία εξ αυτών αναβλύζει θερμό ιαματικό νερό που ακολουθεί μια διαδρομή από την επιφάνεια της γης σε χαμηλότερα γεωλογικά στρώματα, κατά τη διάρκεια της οποίας αυτό θερμαίνεται και αποθηκεύεται όταν συναντήσει αδιαπέραστα πετρώματα. Παράλληλα, έρχεται σε επαφή με διάφορους γεωλογικούς σχηματισμούς και εμπλουτίζεται με ορυκτά, ιχνοστοιχεία και άλατα. Για τους λόγους αυτούς καθίσταται κατάλληλο για θεραπευτικούς σκοπούς. Το νερό της θερμής πηγής των Αγιασμάτων ωφελεί στις ρευματοπάθειες και άλλες παθήσεις και έχει αναγνωριστεί από τον Ελληνικό οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ) ως ιαματική πηγή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι βασικό χαρακτηριστικό της κατηγορίας των ιαματικών νερών των Αγιασμάτων είναι ότι η σύστασή τους είναι παραπλήσια με αυτήν του θαλασσινού νερού. Θερμαινόμενο το νερό, γίνεται ελαφρύτερο και ανεβαίνει γρήγορα στην επιφάνεια δια μέσου γεωλογικών ρηγμάτων, με αποτέλεσμα να αναμειγνύεται με το θαλασσινό νερό. Η παραπάνω διαδρομή του νερού, από την επιφάνεια στα βάθη της γης και πίσω στην επιφάνεια, μπορεί να διαρκέσει παραπάνω από 500 χρόνια.
Η παραλία των Αγιασμάτων είναι ένα μοναδικής ομορφιάς φυσικό περιβάλλον, του οποίου η απόλυτη ηρεμία, αλλά και η άγρια φύση είναι σίγουρο ότι θα κερδίσει τον επισκέπτη. Το καλοκαίρι τα μελτέμια και το χειμώνα οι βοριάδες κάνουν τα κύματα να «σπάνε» με μανία στην ακτή, δημιουργώντας έτσι, με τα «σύννεφα» σταγονιδίων (ιωδίου) που αιωρούνται, ιδανικό περιβάλλον για τους λάτρεις του θαλασσινού νερού. Η θαλασσοθεραπεία αποτελεί τρόπο ίασης πολλών ασθενειών ρευματολογικής, ορθοπεδικής ή πνευμονολογικής φύσης. Επιπλέον όμως, της ιαματικής ιδιότητας της περιοχής, ο παφλασμός των κυμάτων και το όλο θέαμα είναι μοναδικό ακόμα για τους απλούς επισκέπτες.
Μάλιστα, λόγω των θεραπευτικών ιδιοτήτων τους, στο μακρινό παρελθόν οι κάτοικοι της περιοχής θεωρούσαν τα νερά «θαυματουργά» και πίστευαν ότι είχαν υπερφυσικές ιδιότητες, προερχόμενες από θεϊκή παρέμβαση. Επιπλέον, τα ιαματικά νερά των Αγιασμάτων αξιοποιούνται και για το εκχύλισμα φυτών και λαδιού μαστίχας με σκοπό την παραγωγή καλλυντικών από μαστίχα.
Να σημειωθεί ότι πέραν των ιαματικών νερών, τα Αγιάσματα προσφέρονται για πεζοπορικό τουρισμό, διαδρομές με ποδήλατο και φυσικές εξερευνήσεις. Ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον για τους επισκέπτες αποτελούν τα μη ενεργά πλέον μεταλλεία αντιμονίου αλλά και τα γραφικά εκκλησάκια του Αγίου Νικολάου και της Αγίας Ζώνης. Σε μικρή απόσταση από το Αγιάσματα βρίσκονται επίσης, οι αμπελώνες του «Αριούσιου Οίνου», ενώ λειτουργεί και τοπικό Οινοποιείο στον Εγρηγόρο.
Στον «Αριούσιο οίνο» αναφέρθηκε ο Στράβων, Έλληνας γεωγράφος, φιλόσοφος και ιστορικός του 1ου μ. Χ. Αιώνα. Αναφέρει με γλαφυρότητα και ακρίβεια πληροφοριών: «Είθ’ η Αριουσία χώρα, τραχεία και αλίμενος, σταδίων όσων τριάκοντα, οίνον άριστον φέρουσα των ελληνικών». Ο Στράβων περιγράφει την περιοχή αλλά και την ποιότητα των κρασιών της ως εκ των καλυτέρων ελληνικών κρασιών. Η περιοχή αυτή της Βόρειας Χίου ήταν ανέκαθεν η κατ’ εξοχήν αμπελουργική του νησιού.